ទំនាក់ទំនងរវាងអង្គរវត្តជាមួយតារាសាស្រ្ត
សំណង់ដ៏មហិមារមួយដែលបានក៏សាងឡើងដោយមនុស្សលោក ហើយមានភាពប្រទាក់គ្នាជាមួយតារាសាស្រ្តនោះគឺប្រាសាទអង្គរវត្ត ដែលស្ថិតនៅប្រទេសកម្ពុជាយើងសព្វថ្ងៃ។ អង្គរវត្តគឺប្រាសាទដែលល្បីល្បាញជាងគេក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺជារាជធានីនៃសម័យអាណាចក្រខ្មែរ ដែលបានក៏សាងឡើងដោយព្រះបាទ សូរយ្យវរ្ម័នទី២ នៅក្នុងសតវត្យទី ១២។ ប្រាសាទអង្គរវត្តឡោមព័ទ្ធទៅដោយកសិណទឹក (គូរទឹក) ដែលមានបណ្តោយ ១៥០០ ម៉ែត្រ និងទទឹង ១៣០០ ម៉ែត្រ។ សំណង់អង្គរវត្តមានថែវ រាងចតុកោណកែងពីរជាន់ព័ទ្ធពីខាងក្រៅ ថែវខាងក្រៅបង្កើតបានជាវិចិត្រសាលចំនួនបី ហើយប៉មដែលខ្ពស់ជាងគេនៅកណ្តាលឡោមព័ទ្ធទៅដោយ ប៉មតូចៗបួន។ កសិណទឹក និងថែវរបស់អង្គរវត្តរត់ត្រង់គ្នាជាមួយទិសទាំងបួន ហើយអ្វីដែលចំលែកជាងគេនោះប្រាសាទអង្គរវត្តមានច្រកចូលពីទិសខាងលិច ដែលភ្ជាប់ទៅកាន់ស្ពានដ៏វែងមួយ (ស្ពានហាល) ពុះជ្រែកកសិណទឹក។
ប្រាសាទអង្គរវត្តបានបន្សល់នូវសិលាចរិកបែបសាសនាហិណ្ឌូគឺគម្ពី "ឬគ្វេទ" ឬគម្ពីឥរុវេទ ដែលជាគម្ពីមួយក្នុងចំនោមគម្ពីវេទទាំង៤។ គម្ពីឬគ្វេទ ឬគម្ពីឥរុវេទដែលបានចារទុកនៅលើជញ្ជាំងនៃប្រាសាទអង្គរវត្តត្រូវបានគេបានស្មានថាមានអាយុចំនាស់ជាងគេនៅលើពិភពលោក។ សិលាចារឹកនេះរៀបរាប់អំពី ព្រះអទិទេពនៃឋានសួគ៌ និងអទិទេពនៃផែនដី ហើយក៏មានការរៀបរាប់អំពីព្រះវិស្ណុផងដែរ។ ប្រាសាទសាសនាហិណ្ឌូសាងសង់ឡើងនៅលើផែនដីសម្រាប់ជាកន្លែងស្នាក់នៅរបស់ព្រះអទិទេព ប្រាសាទអង្គរវត្តត្រូវបានសាងសង់ឡើងដើម្បីឧទ្ទិសថ្វាយទៅដល់ព្រះវិស្ណុ។ ទីកន្លែងដែលនៅចំអ័ក្សបញ្ឈនៃកំពូលកណ្តាលដែលខ្ពស់ជាងគេនៅតួរកណ្តាលរបស់ប្រាសាទ (រូតបាកាន) ត្រូវបានគេគិតថាជាកន្លែងដែលព្រះមហាក្សត្រប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយព្រះអទិទេព។ មួយវិញទៀតអារ្យធ៌មខ្មែរនៅកំឡុងពេលដែលប្រាសាទអង្គរសាងសង់ឡើង គេជឿថាបន្ទាប់ពីព្រះមហាក្សត្រសោយទីវង្គត់ ព្រះអង្គនឹងប្រែក្លាយទៅជាព្រះអទិទេពមួយរូប។
តារាសាស្រ្ត និងទ្រឹស្តីរបស់ហិណ្ឌូ (Hindu Cosmology - ហិណ្ឌូជឿថាចក្រវាលកើតហើយ និងត្រូវវិនាសទៅវិញ ហើយក៏កើតឡើងវិញម្តងទៀត) មានភាពប្រទាក់ប្រទិនគ្នា បើយោងទៅតាមអ្វីៗដែលបានរកឃើញនៅប្រាសាទអង្គរវត្ត។ ភស្តុតាងដែលមាននៅតាមថែវនៃប្រាសាទអង្គរវត្ត គឺជារូបចំលាក់ដែលលាតសន្ធឹងល្វឹងល្វើយ ដែលក្នុងនោះមានរូបចំលាក់ដែលបង្ហាញពីទិដ្ឋភាពមួយនៅក្នុងរឿងព្រេងនៃសាសនាហិណ្ឌូ គឺរឿងមហាភារតៈ។
នៅលើជញ្ជាំងនៃថែវខាងកើតប្រវែង ៤៥ម៉ែត្រគឺជាទិដ្ឋភាពដែលនិយាយអំពី ការកូរសមុទ្រទឹកដោះ បើតាមព្រេងនិទាននិយាយអំពីពួកអទិទេពព្យាយាមបង្កើតថ្នាំអមតៈដោយការកូរសមុទ្រទឹកដោះ។ ជញ្ជាំងនៃថែវខាងជើង(ផ្នែកខាងកើត) និយាយអំពីជ័យជំនះរបស់ក្រឹស្ណៈ និង បាណ្ឍៈ ថែវខាងជើងដដែលផ្នែកខាងលិច និយាយអំពីចម្បាំងរវាងទេវតា និងអសុរៈ។ ថែវខាងលិចបង្ហាញពីឈុតឆាកចម្បាំងនៅក្នុងរឿងមហាភារាតៈ ចំនែកថែវខាងត្បូងបង្ហាញពីឋានសួគ៌ និងឋាននរកដែលមានស្តេចយមរាជ ជាអ្នកគ្រប់គ្រង។ ទិដ្ឋភាពដែលបង្ហាញនៅក្នុងរូបចំលាក់នៅតាមថែវទាំងបួននេះត្រូវបានគេគិតថាវាមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងរដូវទាំងបួន។ រូបចំលាក់នៅថែវខាងកើតបង្ហាញពីរដូវផ្ការីក រូបចំលាក់នៅថែវខាងជើងគឺជារដូវក្តៅ និងរូបចម្បាំងនៅថែវខាងលិចគឺជាពេលបញ្ចប់នៃរដូវស្លឹកឈើជ្រុះ ឯថែវខាងកើតដែលមានរូបចំលាក់ស្តេចយមរាជតំណាងអោយរដូវរងារ។
ស្ថាបត្យកម្មនៃប្រាសាទអង្គរវត្តក៏មានចំណុចទាកទងជាមួយតារាសាស្រ្តមួយចំនួនផងដែរ។ នៅថ្ងៃវសន្តវិសុវ និងថ្ងៃសរទវិសុវ (សូមចុចទីនេះ ដើម្បីអានអត្ថបទដែលបកស្រាយពីថ្ងៃទាំងពីរនេះ) បើសិនជាអ្នកឈរនៅច្រកទ្វាខាងលិចនៃប្រាសាទអង្គរវត្ត អ្នកនឹងមើលឃើញថ្ងៃរះចំកំពូលកណ្តាលតែម្តង។ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវមួយចំនួនបានបញ្ជាក់ថា វង្វាស់ខ្នាតផ្នែកផ្សេងៗនៃអង្គរវត្តមានទំនាក់ទំនងគ្នាជាមួយតារាសាស្រ្ត។ រង្វាស់ខ្នាតដែលខ្មែរប្រើប្រាស់នាសម័យនោះគឺគិតជា ហត្ថ ដែលមានប្រវែងប្រមាណ ៤៣.៤៥សង់ទីម៉ែត្រ។ ដោយប្រើប្រាស់រង្វាស់ខ្នាតនេះអ្នកបុរាណវិទូ រកឃើញនូវចំណុចមួយចំនួនដែលមានភាពជួនគ្នាជាមួយតារាសាស្រ្តដូចខាងក្រោម៖
 |
| ថ្ងៃរះចំកពូលប្រាសាទអង្គរវត្តនៅថ្ងៃ វិសុវ |
ប្រវែងនៃថែវខាងលើបង្អស់របស់ប្រាសាទអង្គរវត្តមានប្រវែង ១៨៩ហត្ថ ជ្រុងខាងកើត និងខាងលិច ហើយមានប្រវែង ១៧៦ម៉ែត្រ នៅជ្រុងខាងជើង និងខាងត្បូង។ បើសិនជាយើងបូកលេខទាំងពីរនេះបញ្ចូលគ្នា យើងទទួលបានលទ្ធផល ៣៦៥ ដែលជាចំនួនថ្ងៃសរុបក្នុងមួយឆ្នាំ។
នៅលើរូតបាកាន ប្រវែងពីកាំជណ្តើរមួយទៅមួយទៀតមានប្រវែង ១២ហត្ថ។ ក្នុងមួយឆ្នាំព្រះច័ន្ទមានវដ្តខ្នើត និងរនោច ១២ដង។
ប្រវែង និងទំហំសរុបនៃកំពូលដែលខ្ពស់ជាងគេមានប្រវែង ៩១ហត្ថ។ ជាធម្មតាពីថ្ងៃ គំលាតរវាងថ្ងៃ អយន (Solstice) និងថ្ងៃវិសុវ (Equinox) មានរយៈពេល ៩១ថ្ងៃ (ចុចទីនេះ ដើម្បីអានអត្ថបទពីថ្ងៃ អយន)។
ដោយសារព្រះច័ន្ទមានគន្លងវិលជុំវិញផែនដី យើងតែងតែឃើញព្រះច័ន្ទផ្លាស់ទីបន្តិចម្តងៗពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃខុសពីកន្លែងចាស់ បើប្រៀបធៀបជាមួយផ្កាយដែលនៅពីក្រោយ។ ដោយសារព្រះច័ន្ទប្រើពេល ២៧ថ្ងៃដើម្បីវិលបានមួយជុំផែនដី ធ្វើអោយយើងមើលឃើញថាព្រះច័ន្ទរះនៅ ២៧ កន្លែងខុសៗគ្នា។ នៅក្នុងជំនឿរបស់សាសនាហិណ្ឌូ កន្លែងដែលព្រះច័ន្ទរះខុសៗគ្នាទាំង ២៧នេះត្រូវបានគេហៅថា វិមានព្រះច័ន្ទ។ ដូចនេះនៅក្នុងសាសនាហិណ្ឌូ មានវិមានព្រះច័ន្ទចំនួន ២៧ ប៉ុន្តែមានមតិខ្លះថាមាន ២៨កន្លែងដែលគេរាប់បញ្ចូលទាំង ផ្កាយ Vega មួយទៀត
រូតបាកាន របស់អង្គរវត្តមានបន្ទប់ចំនួន ៩ (កំពូលទាំង៥ រួមជាមួយមាត់់ច្រកទាំងបួនទិស)។ ប្រសិនបើយើងវាស់ប្រវែងនៃបន្ទប់ទាំងនេះ គឺមានប្រវែង ២៧ហត្ថពីជើងទៅត្បូង និង២៨ហត្ថពីលិចទៅកើត ដែលវាត្រូវគ្នាជាមួយចំនួននៃ វិមានព្រះច័ន្ទនៅក្នុងសាសនាហិណ្ឌូ។ ចំនែកឯបន្ទប់នៃអាគារបណ្ណាល័យនៃប្រាសាទអង្គរវត្តមានប្រវែង ១៦ហត្ថពីលិចទៅកើត និងពីត្បូងទៅជើងមានប្រវែង១១ ឬ១២ហត្ថអាស្រ័យទៅលើការរាប់បញ្ចូលទាំងផ្លូវចូលឬអត់។ បើយើងបូកលេខទាំងពីរនេះបញ្ចូលគ្នាក៏ទទួលបានលទ្ធផល ២៧ ឬ២៨ដូចគ្នា។
នៅក្នុងសាសនាហិណ្ឌូ ឬព្រហ្មញ្ញគេបែងចែកអាយុនៃចក្រវាលជាបួនយុគ។ ហើយយុគនីមួយៗមានរយៈពេលដែលស្មើនឹងប្រវែងផ្សេងៗនៃប្រាសាទអង្គរវត្ត
- កលិយុគ គឺជាយុគដែលយើងកំពង់រស់នៅបច្ចុប្បន្ន មានចំនួន ៤៣២ ពាន់ឆ្នាំ (៤៣២០០០ឆ្នាំ)។ ទំហំទទឹងនៃកសិណទឹកដែលព័ទ្ធជុំវិញប្រាសាទអង្គរវត្តមានទំហំ ៤៣២ហត្ថ។
- ទ្វាបរយុគ មានចំនួន ៨៦៤ ពាន់ឆ្នាំ (៨៦៤០០០ឆ្នាំ) ប្រវែងពីច្រកទ្វារនៃប្រាសាទអង្គរវត្តទៅកាន់ថែវខាងក្នុងមានប្រវែង ៨៦៧ហត្ថ។
- ត្រេតយុគ មានចំនួន ១២៩៦ ពាន់ឆ្នាំ (១២៩៦០០០) ចំងាយពីច្រកទ្វារនៃប្រាសាទអង្គរវត្តទៅកាន់កំពូលកណ្តាលនៃអង្គរវត្ត មានប្រវែង ១២៩៦ហត្ថ។
- សត្យយុគ មានចំនួន ១៧២៨ ពាន់ឆ្នាំ (១៧២៨០០០) ចំងាយពីស្ពានហាល ទៅកាន់កំពូលកណ្តាលមានប្រវែង ១៧៣៤ ហត្ថ។
នៅក្នុងប្រវត្តសាស្រ្តនៃពិភពលោកកម្រមានវប្បធម៌ណាដែលសាងសង់សំណង់ដ៏មហិមារ ហើយនិយាយយ៉ាងលម្អិតអំពីផ្នត់គំនិតដែលពួកគេយល់អំពីដំណើរកើតឡើងនៃពិភពលោកណាស់។ អង្គរវត្ត គឺជាបូជនីយដ្ឋានដ៏ស្ចារ្យដែលជាកិត្តិយសបំផុតសម្រាប់ពិភពលោកយើងទាំងមូល។
បញ្ចេញមតិយោបល់